Podstawową wiedzę na temat lokalizacji stref w polskiej przestrzeni powietrznej pilot uzyska studiując mapę do lotów VFR. Należy zwrócić uwagę na to, że obok stref stałych (CTR, MCTR, TMA, MTMA, EP R, EP P, ADIZ) znajdują się na niej także strefy elastyczne (TSA, TRA, MRT, EP D, ATZ), które są aktywne o ile zostały zamówione przez ich użytkownika [w przedziałach czasu i wysokości opublikowanych w planie wykorzystania przestrzeni powietrznej – AUP]. Strefy TRA, ATZ dopuszczają możliwość przelotu w czasie ich aktywności. Warunkiem jest jednak uzgodnienie takiego przelotu na właściwej częstotliwości radiowej. Strefy TSA, MRT, EP D bezwzględnie należy omijać.
Istotne jest by upewnić się czy mapa, z której korzystamy jest aktualna. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej raz w roku wydaje papierową mapę 1:500000 ICAO do lotów VFR. Zwykle odbywa się to na przełomie kwietnia i maja, wkrótce po wprowadzeniu zmian w przestrzeni powietrznej planowanych na dany rok.
W serwisie amc.pansa.pl możemy zapoznać się z planem wykorzystania przestrzeni powietrznej (AUP) na dzień bieżący oraz kolejny. W zakładce AUP/UUP dostępny jest plan w formie mapy oraz w formie tekstowej.
To, kiedy strefy elastyczne będą aktywne i w jakim przedziale wysokości, możemy sprawdzić przed lotem telefonując do ASM-3 lub sprawdzić w serwisie internetowym AMC, gdzie znajdziemy AUP – plan użytkowania przestrzeni powietrznej na dany dzień lub na dzień następny.
Zalecaną metodą jest jednak telefon do ASM-3, gdzie po podaniu lotniska startu i lądowania, punktów zwrotnych, planowanych: wysokości lotu, godziny startu i lądowania zostanie przeprowadzona analiza dostępności przestrzeni powietrznej z uwzględnieniem najnowszych potwierdzeń lub rezygnacji z zamawianych stref.
Telefon do AMC-3: (+48) 22 574 57 33
Serwis internetowy AMC (PAŻP) – amc.pansa.pl
Należy mieć świadomość, że części stref elastycznych, o których dowiemy się w ASM-3 lub w AUP nie ma co szukać na mapie VFR. Chodzi tu o niektóre strefy TSA i TRA powoływane jednorazowo zwykle na potrzeby ćwiczeń wojskowych bądź sportów lotniczych. Informację o lokalizacji tych stref i związanych z nimi ograniczeniach znajdziemy w AIP Polska, AIP VFR lub AIP MIL. Strefy te opublikowane są w suplementach do AIP i odnoszą się do rozdziału ENR 5.
Należy zwrócić uwagę, że zawartość ENR 5 – a więc i suplementów do tego rozdziału różni się – jest inna w AIP Polska, AIP VFR i AIP MIL.
Ponadto, informacje szczegółowe dotyczące:
– lotnisk obsługujących ruch VFR znajdują się w AIP VFR AD4.
– zasad składania planów lotu znajdują się w AIP Polska ENR 1.10. (AIP VFR ENR 1.5),
– procedur nastawiania wysokościomierza znajdują się w AIP Polska ENR 1.7 (AIP VFR ENR 1.4),
Zawartość poszczególnych AIP dostępna jest:
– w internetowym serwisie PAŻP (ais.pansa.pl zakładka „publikacje”)
– w serwisie EAD (ead.eurocontrol.int) zapewnianym przez Eurocontrol.
Szereg kluczowych dla możliwości wykonania lotu informacji znajduje się w depeszach NOTAM. Są to np. informacje dotyczące:
– ostrzeżeń nawigacyjnych związanych z pewną aktywnością lotniczą odbywającą się w przestrzeni niekontrolowanej,
– ograniczeniach w dostępności lotnisk i lądowisk
– ograniczeniach w pracy pomocy nawigacyjnych
Zestawienia NOTAM zawierające depesze dla wybranych lotnisk (startu, lądowania, zapasowych) oraz depesz trasowych dla FIR Warszawa dostępne są:
– poprzez zamówienie w Biurach Odpraw Załóg
Telefon: (+48) 22 574 71 73,
Fax: (+48) 22 574 71 88,
E-mail: aro@pansa.pl
– w serwisie EAD (ead.eurocontrol.int) zapewnianym przez Eurocontrol.
W polskiej przestrzeni powietrznej obowiązuje składanie planów lotów na lot VFR:
– odbywających się choćby we fragmencie w przestrzeni kontrolowanej,
– nocny poza bezpośrednim sąsiedztwem lotniska,
– do strefy identyfikacji obrony powietrznej (ADIZ),
– z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej polskiej (z wyłączeniem krajów grupy Schengen nie wymagających FPL na loty międzynarodowe VFR, a więc Niemcy, Czechy, Słowacja).
W polskiej przestrzeni powietrznej dopuszcza się składanie planów lotów z powietrza (AFIL), przy czym:
– wymaga się od pilota podania informacji do wszystkich rubryk formularza planu lotu,
– może to być niewykonalne ze względu na zasięg łączności radiowej na małych wysokościach oraz natężenie transmisji.
Dlatego zdecydowanie zaleca się złożenie planu lotu jeszcze przed lotem.
W polskiej przestrzeni powietrznej dopuszcza się zamykanie planów lotów z powietrza, o ile pilot przewiduje trudności wykonania tego po lądowaniu. Zgodnie z przepisami SERA możliwe jest to tuż przed lądowaniem. Rekomendowanym rozwiązaniem jest jednak zamykanie planu lotu już po lądowaniu. Daje to służbom ruchu lotniczego pewność wiedzy o tym, że odbyło się ono bezpiecznie. Jest to szczególnie istotne w odniesieniu do lotów międzynarodowych, po których zakończeniu wysyłana jest depesza o lądowaniu do służb ruchu lotniczego krajów, przez które odbywał się lot.
Zwracamy uwagę, że w związku z wymogiem dotyczącym warunków zamykania planu lotu z powietrza nałożonym przez SERA (zamknięcie planu lotu z powietrza może się odbyć tuż przed lądowaniem) w praktyce nie wykonalne jest składania odcinkowych planów lotu na fragment trasy.
W sprawie planów lotów (składanie planów lotów, opóźnianie, potwierdzanie przyjęcia, zamykanie) należy kontaktować się z Biurem Odpraw Załóg
Telefon: +48 22 574 71 73,
Fax: +48 22 574 71 88,
E-mail: aro@pansa.pl
Adres AFS: EPWWZPZX
Przyjęcie planu lotu na lot w przestrzeni niekontrolowanej nie jest tożsame z ustaleniem braku kolizyjności jego trasy z elastycznymi i stałymi elementami przestrzeni powietrznej. Nie należy więc braku odrzucenia planu lotu utożsamiać z zatwierdzeniem trasy, ponieważ taka analiza (patrz powyższe punkty 1, 2, 3) planów lotu nie jest wykonywania po stronie Biura Odpraw Załóg. Leży ona w gestii dowódcy statku powietrznego.
W 2019 r. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej udostępniła pilotom serwis IWB (Internet Web Briefing). Serwis ten umożliwia zaplanowanie trasy, sprawdzenie zajętości przestrzeni powietrznej, zapoznanie się z NOTAM oraz AIP, a także składanie planów lotów.
Aby korzystać z IWB należy się najpierw zarejestrować podając numer lotniczej licencji/świadectwa kwalifikacji.
IWB dostępny jest pod adresem iwb.pansa.pl
Polska Agencja Żeglugi Powietrznej
ul. Wieżowa 8, 02-147 Warsaw
Informacje kontaktowe:
e-mail: info@pansa.pl
tel.: + 48 (22) 574 57 06
We firmly believe that the internet should be available and accessible to anyone, and are committed to providing a website that is accessible to the widest possible audience, regardless of circumstance and ability.
To fulfill this, we aim to adhere as strictly as possible to the World Wide Web Consortium’s (W3C) Web Content Accessibility Guidelines 2.1 (WCAG 2.1) at the AA level. These guidelines explain how to make web content accessible to people with a wide array of disabilities. Complying with those guidelines helps us ensure that the website is accessible to all people: blind people, people with motor impairments, visual impairment, cognitive disabilities, and more.
This website utilizes various technologies that are meant to make it as accessible as possible at all times. We utilize an accessibility interface that allows persons with specific disabilities to adjust the website’s UI (user interface) and design it to their personal needs.
Additionally, the website utilizes an AI-based application that runs in the background and optimizes its accessibility level constantly. This application remediates the website’s HTML, adapts Its functionality and behavior for screen-readers used by the blind users, and for keyboard functions used by individuals with motor impairments.
If you’ve found a malfunction or have ideas for improvement, we’ll be happy to hear from you. You can reach out to the website’s operators by using the following email
Our website implements the ARIA attributes (Accessible Rich Internet Applications) technique, alongside various different behavioral changes, to ensure blind users visiting with screen-readers are able to read, comprehend, and enjoy the website’s functions. As soon as a user with a screen-reader enters your site, they immediately receive a prompt to enter the Screen-Reader Profile so they can browse and operate your site effectively. Here’s how our website covers some of the most important screen-reader requirements, alongside console screenshots of code examples:
Screen-reader optimization: we run a background process that learns the website’s components from top to bottom, to ensure ongoing compliance even when updating the website. In this process, we provide screen-readers with meaningful data using the ARIA set of attributes. For example, we provide accurate form labels; descriptions for actionable icons (social media icons, search icons, cart icons, etc.); validation guidance for form inputs; element roles such as buttons, menus, modal dialogues (popups), and others. Additionally, the background process scans all of the website’s images and provides an accurate and meaningful image-object-recognition-based description as an ALT (alternate text) tag for images that are not described. It will also extract texts that are embedded within the image, using an OCR (optical character recognition) technology. To turn on screen-reader adjustments at any time, users need only to press the Alt+1 keyboard combination. Screen-reader users also get automatic announcements to turn the Screen-reader mode on as soon as they enter the website.
These adjustments are compatible with all popular screen readers, including JAWS and NVDA.
Keyboard navigation optimization: The background process also adjusts the website’s HTML, and adds various behaviors using JavaScript code to make the website operable by the keyboard. This includes the ability to navigate the website using the Tab and Shift+Tab keys, operate dropdowns with the arrow keys, close them with Esc, trigger buttons and links using the Enter key, navigate between radio and checkbox elements using the arrow keys, and fill them in with the Spacebar or Enter key.Additionally, keyboard users will find quick-navigation and content-skip menus, available at any time by clicking Alt+1, or as the first elements of the site while navigating with the keyboard. The background process also handles triggered popups by moving the keyboard focus towards them as soon as they appear, and not allow the focus drift outside of it.
Users can also use shortcuts such as “M” (menus), “H” (headings), “F” (forms), “B” (buttons), and “G” (graphics) to jump to specific elements.
We aim to support the widest array of browsers and assistive technologies as possible, so our users can choose the best fitting tools for them, with as few limitations as possible. Therefore, we have worked very hard to be able to support all major systems that comprise over 95% of the user market share including Google Chrome, Mozilla Firefox, Apple Safari, Opera and Microsoft Edge, JAWS and NVDA (screen readers), both for Windows and for MAC users.
Despite our very best efforts to allow anybody to adjust the website to their needs, there may still be pages or sections that are not fully accessible, are in the process of becoming accessible, or are lacking an adequate technological solution to make them accessible. Still, we are continually improving our accessibility, adding, updating and improving its options and features, and developing and adopting new technologies. All this is meant to reach the optimal level of accessibility, following technological advancements. For any assistance, please reach out to
Our website uses cookies and thereby collects information about your visit to improve our website (by analyzing), show you Social Media content and relevant advertisements. Please see our page for furher details or agree by clicking the 'Accept' button.
Below you can choose which kind of cookies you allow on this website. Click on the "Save cookie settings" button to apply your choice.
FunctionalOur website uses functional cookies. These cookies are necessary to let our website work.
AnalyticalOur website uses analytical cookies to make it possible to analyze our website and optimize for the purpose of a.o. the usability.
Social mediaOur website places social media cookies to show you 3rd party content like YouTube and FaceBook. These cookies may track your personal data.
AdvertisingOur website places advertising cookies to show you 3rd party advertisements based on your interests. These cookies may track your personal data.
OtherOur website places 3rd party cookies from other 3rd party services which aren't Analytical, Social media or Advertising.
This content is blocked. Accept cookies within the '%CC%' category to view this content.